Ba mục tiêu của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ và thị trường dầu mỏ 2019

Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) là một tổ chức của 14 quốc gia sản xuất dầu, kiểm soát 61% lượng dầu xuất khẩu của thế giới và nắm giữ 80% trữ lượng dầu của thế giới. Các quyết định của OPEC có tác động đáng kể đến giá dầu trong tương lai.

Các Bộ trưởng Dầu mỏ và Năng lượng từ các thành viên OPEC họp ít nhất hai lần một năm để điều phối các chính sách sản xuất dầu của họ. Mỗi quốc gia có trách nhiệm báo cáo sản lượng dầu của mình. Một quốc gia sẽ không đi quá xa so với hạn ngạch của mình mặc dù trừ khi họ muốn mạo hiểm ra khỏi OPEC.

Mặc dù có sức mạnh như vậy, nhưng OPEC hoàn toàn không thể kiểm soát giá dầu. Ở một số quốc gia, thuế bổ sung được áp dụng đối với xăng và các sản phẩm cuối cùng khác dựa vào dầu để thúc đẩy dự trữ. Giá dầu cũng được thiết lập bởi thị trường dầu mỏ tương lai. Phần lớn giá dầu được xác định bởi các thương nhân giao dịch trên thị trường hàng hóa. Đó là lý do cơ bản tại sao giá dầu rất cao.

Vào ngày 7/12/2018, OPEC đã đồng ý cắt giảm 1,2 triệu thùng dầu mỗi ngày. Các thành viên sẽ cắt giảm 800.000 thùng dầu mỗi ngày và các đồng minh sẽ cắt 400.000 thùng dầu mỗi ngày. Mục tiêu là trở lại mức giá 70 đôla một thùng dầu vào đầu mùa thu năm 2019. Đến tháng 11 năm ngoái, giá dầu trung bình toàn cầu đã giảm xuống còn 65 đôla một thùng dầu mỗi ngày. Các thương nhân hàng hóa đã giảm giá thầu vì họ tin rằng nguồn cung cao hơn của Mỹ sẽ tràn ngập thị trường đồng thời tăng trưởng toàn cầu chậm lại sẽ cắt giảm nhu cầu.

Ảnh minh họa

Trước đó, ngày 30/11/2017, OPEC đã đồng ý tiếp tục giữ lại 2% nguồn cung dầu toàn cầu. Điều đó tiếp tục chính sách của OPEC như ngày 30/11/2016, khi họ đồng ý cắt giảm sản lượng 1,2 triệu thùng dầu mỗi ngày. Bắt đầu từ tháng 1/2017, OPEC sản xuất 32,5 triệu thùng dầu mỗi ngày. Con số này vẫn cao hơn mức trung bình năm 2015 là 32,32 triệu thùng dầu mỗi ngày. Thỏa thuận này miễn trừ Nigeria và Libya, lần đầu tiên dành hạn ngạch cho Iraq kể từ những năm 1990. Nga, không phải thành viên OPEC, đã tự nguyện đồng ý cắt giảm sản lượng. OPEC chờ đợi để cắt giảm sản lượng dầu vì không muốn bị giảm thị phần thêm nữa. OPEC sản xuất dầu rẻ hơn so với đối thủ cạnh tranh Mỹ.

Các động thái của OPEC luôn nhằm ba mục tiêu lớn: thứ nhất là giữ giá dầu ổn định. OPEC muốn đảm bảo các thành viên của mình có được một mức giá hợp lý cho dầu của họ. Vì dầu là một loại hàng hóa thống nhất, hầu hết người tiêu dùng dựa trên quyết định mua hàng không có gì khác ngoài giá cả. Nhưng thế nào là giá cả phù hợp? Theo truyền thống OPEC cho biết mức giá này nằm trong khoảng từ 70 đến 80 đôla mỗi thùng.

Với mức giá đó, các nước OPEC có đủ dầu để kéo dài trong 113 năm. Nếu giá giảm xuống dưới mục tiêu đó, các thành viên OPEC đồng ý hạn chế nguồn cung để đẩy giá cao hơn. Các thành viên lớn của OPEC như Iran muốn một mục tiêu thấp hơn với giá 60 đôla một thùng. Nước này tin rằng một mức giá thấp hơn sẽ khiến các nhà sản xuất dầu đá phiến của Mỹ cần có biên độ lợi nhuận cao hơn.

Giá hòa vốn của Iran chỉ hơn 50 USD một thùng. Ả Rập Saudi cần 70 đôla một thùng để hòa vốn. Giá đó bao gồm chi phí thăm dò và chi phí hành chính. Công ty dầu hàng đầu của Ả Rập Saudi là Aramco, có thể bơm dầu ở mức 2 đến 20 đôla một thùng. Ả Rập Saudi có dự trữ tiền mặt để cho phép hoạt động với giá thấp hơn. Nhưng đó là một khó khăn mà nước này muốn tránh.

Nếu không có OPEC, các quốc gia xuất khẩu dầu riêng lẻ sẽ bơm càng nhiều càng tốt để tối đa hóa doanh thu quốc gia. Bằng cách cạnh tranh với nhau, họ sẽ đẩy giá xuống thấp hơn nữa. Điều đó sẽ kích thích nhu cầu toàn cầu hơn nữa. Các nước OPEC sẽ cạn kiệt nguồn tài nguyên quý giá nhanh hơn nhiều. Thay vào đó, các thành viên OPEC đồng ý chỉ sản xuất đủ để giữ giá cao cho tất cả các thành viên. Khi giá cao hơn 80 USD một thùng, các quốc gia khác có động cơ để khoan các mỏ dầu đắt tiền hơn. Chắc chắn, một khi giá dầu đạt gần 100 đôla một thùng, hiệu quả chi phí khiến Canada khai thác các mỏ dầu đá phiến của mình. Do đó, nguồn cung ngoài OPEC tăng.

Mục tiêu thứ hai của OPEC là giảm sự biến động giá dầu. Để đạt hiệu quả tối đa, khai thác dầu phải chạy 24 giờ một ngày và bảy ngày một tuần. Việc đóng cửa các cơ sở có thể làm hỏng việc lắp đặt dầu về mặt vật lý, đặc biệt việc khoan dầu ở các đại dương rất khó khăn và tốn kém để đóng cửa. Đó là lợi ích tốt nhất của OPEC để giữ giá dầu thế giới ổn định. Một sửa đổi nhỏ trong sản xuất thường là đủ để khôi phục sự ổn định giá cả. Ví dụ, vào tháng 6/2008, giá dầu đạt mức cao nhất mọi thời đại là 143 USD mỗi thùng. OPEC đã phản ứng bằng cách đồng ý sản xuất thêm một chút dầu. Động thái này đã đưa giá dầu giảm xuống. Nhưng cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã khiến giá dầu giảm mạnh xuống còn 33,73 USD/ thùng trong tháng 12 năm đó. OPEC đã phản ứng bằng cách giảm nguồn cung. Động thái này đã giúp giá ổn định trở lại.

Mục tiêu thứ ba của OPEC là điều chỉnh nguồn cung dầu của thế giới để đối phó với tình trạng thiếu hụt. Ví dụ, thay thế lượng dầu bị mất trong cuộc khủng hoảng vùng Vịnh năm 1990. Vài triệu thùng dầu mỗi ngày đã bị cắt khi quân đội của Saddam Hussein phá hủy các nhà máy lọc dầu ở Kuwait. OPEC cũng tăng sản lượng trong năm 2011 trong cuộc khủng hoảng tại Libya.

Năm 2019, thị trường dầu mỏ vẫn hướng những biến động của giá dầu thông qua động thái của OPEC, lệnh trừng phạt Iran, tăng sản lượng của Mỹ, tranh chấp thương mại và sự hỗn loạn trên thị trường tài chính toàn cầu sẽ khiến nhiều nhà giao dịch cố gắng đánh giá hướng dầu. Tâm điểm hiện tại là giảm giá và hầu hết các diễn biến thị trường cho thấy giá dầu sẽ khó duy trì bất kỳ đợt tăng giá có ý nghĩa nào. Các nhà sản xuất dầu và các nhà thầu nên chuẩn bị cho một con đường gồ ghề phía trước – ít nhất là trong thời gian tới.

Có thể dầu không giảm xuống dưới 30 đô la một thùng như hồi đầu năm 2016, nhưng giá trong khoảng 40 đến 50 đôla một thùng có thể đặt ra những thách thức nghiêm trọng cho ngành công nghiệp. Thỏa thuận giữa nhóm OPEC mở rộng bao gồm cả Nga vào tháng 12/2018 đã cắt giảm 1,2 triệu thùng mỗi ngày trong 6 tháng đầu năm nay là không đủ để cân bằng thị trường và hỗ trợ giá cao hơn. Trường hợp tốt nhất là đặt một giá sàn 50 USD theo giá dầu thô Brent. OPEC cần phải cắt giảm gần 2 triệu thùng mỗi ngày để có tác động đến giá cả. Thất bại trong việc đó, Ả rập Sau di và Nga sẽ cần gia hạn cắt giảm đến cuối năm 2019. Liệu điều đó có xảy ra không chủ yếu là do các thành viên OPEC phụ thuộc vào giá dầu cao hơn để vận hành nền kinh tế của họ.